U xuất hiện ở góc hàm mang tai trái của chị Dương một năm trước,nhỏ và không đau,không liệt mặt,khác với đặc điểm chung của loại u này là thường phát triển rất nhanh gây đau và liệt dây thần kinh mặt. Gần đây,u sưng hơn khiến mặt mất cân đối,chị đến Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 kiểm tra. Kết quả chụp CT và siêu âm ghi nhận khối u dài hơn 4 cm chiếm gần hết mô tuyến mang tai trái,phát triển vào trong xâm lấn dây thần kinh 7 và tĩnh mạch sau hàm. Cạnh trước khối u có hạch gần 1 cm và hai hạch hơn 1 cm vùng cổ. Kết quả sinh thiết chọc hút tế bào kim nhỏ là u tuyến mang tai hóa bọc,chưa xác định ung thư.

GS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy,Giám đốc Trung tâm Tai Mũi Họng,Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM,cho biết bệnh nhân có u tuyến mang tai ở cả thùy nông và thùy sâu,khả năng rất cao là u ác tính,đã di căn hạch cổ. Tuy nhiên,để xác định chính xác cần phẫu thuật lấy u và giải phẫu bệnh.

Ảnh chụp CT ghi nhận khối u lớn vùng mang tai trái của chị Dương. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

"Đây là ca đại phẫu thách thức vì ranh giới giữa dây 7 và khối u gần như không có,cần tỉ mỉ khi xử trí nếu không người bệnh bị liệt mặt vĩnh viễn",giáo sư Chung Thủy cho hay. Nhiều phương án phẫu thuật được đặt ra,trong đó có phương án phức tạp là khối u ác tính đã xâm lấn,đi sâu vào dây thần kinh 7. Mục tiêu phẫu thuật vừa loại bỏ khối ung thư vừa bảo tồn tối đa chức năng sống,các mạch máu,dây thần kinh,khả năng vận động và thẩm mỹ cho người bệnh.

Giáo sư Chung Thủy mổ mở tuyến mang tai,bóc tách khối u,lấy hai mẫu bệnh phẩm gửi sinh thiết lạnh. Trong thời gian chờ kết quả,êkíp cắt thùy nông tuyến mang tai trái,bảo tồn dây thần kinh số 7. Sau 30 phút,kết quả sinh thiết cho thấy cả hai mẫu bệnh phẩm đều là khối u ác tính.

Ngay lập tức,giáo sư Chung Thủy bóc tách dây thần kinh số 7,cắt thùy sâu tuyến mang tai trái và nạo vét hạch cổ,bóc tách triệt để khối u ác tính bắt đầu từ phía trên dây thần kinh,dọc theo các nhánh dây thần kinh số 7. Càng bóc tách,bác sĩ thấy khối u bám chặt,dính sát,"bao vây" cả phía trên lẫn dưới,xâm lấn trực tiếp vào dây thần kinh số 7. Khối u còn phình to,bám sát vào nhánh động mạch cảnh ngoài.

GS Chung Thủy (phải) đang phẫu thuật cho chị Dương. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Hậu phẫu,chị Dương hồi phục sức khỏe,ăn thức ăn mềm nhẹ,xuất viện sau 5 ngày. Kết quả giải phẫu bệnh là ung thư tuyến mang tai giai đoạn muộn T3N1M0,di căn hạch,u xâm nhập dây thần kinh.

Bệnh nhân tái khám sau hai tuần,vết mổ lành thương tốt,không biến chứng,dây thần kinh mặt được bảo tồn. Chị cần duy trì tái khám,tập vật lý trị liệu để phục hồi vận động cơ mặt,xạ trị theo chỉ định của bác sĩ.

Tuyến mang tai là một trong tuyến nước bọt chính,lớn nhất trong cơ thể; nằm ở hai bên mặt,gần xương hàm và phía trước tai,có vai trò chủ đạo sản xuất nước bọt hỗ trợ tiêu hóa.

U tuyến mang tai (tuyến nước bọt) thường lành tính (80%). U ác tính chiếm khoảng 20%,chủ yếu gặp ở trẻ em và người từ 60 tuổi trở lên,ít khi xuất hiện ở người ngoài 30 như chị Dương. Nguyên nhân gây bệnh hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên,yếu tố nguy cơ được xem xét là thay đổi gene,tiếp xúc với tia xạ,thuốc lá.

Khám sức khỏe tổng quát góp phần phát hiện sớm các bất thường và xử trí kịp thời. Phòng bệnh bằng cách không hút thuốc lá,hạn chế rượu bia,giảm tiếp xúc với tia xạ hoặc sử dụng các biện pháp bảo hộ khi phải tiếp xúc.

Uyên Trinh

Độc giả đặt câu hỏi bệnh tai mũi họng tại đây để bác sĩ giải đáp