Cơ quan liêm chính điền kinh (AIU) thông báo đình chỉ tạm thời vì Kandie vì "trốn tránh,từ chối hoặc không nộp mẫu xét nghiệm",hôm 14/3. Cơ quan này không cung cấp thông tin nào khác hay mốc thời gian để đưa ra quyết định cuối cùng.

Việc đình chỉ tạm thời của AIU là lệnh cấm áp dụng cho runner trước khi vụ việc được xem xét để xác định thời gian cấm thi đấu tại phiên điều trần. Đây là biện pháp phòng ngừa để bảo vệ tính liêm chính của môn thể thao này.

Kibiwott Kandie lập kỷ lục là runner đầu tiên chạy half marathon dưới 58 phút tại Valencia 2020. Ảnh: Olympic

Tại Valencia Half Marathon hồi tháng 12/2020,Kandie lập kỷ lục thế giới với 57 phút 32 giây,xô đổ cột mốc trước đó của đồng hương Geoffrey Kamworor tới 29 giây.

Kỷ lục half marathon thế giới đã hai lần bị phá vỡ từ đó. Yomif Kejelcha (Ethiopia) đạt thành tích 57 phút 30 tại Valencia hồi tháng 10/2024,rồi Jacob Kiplimo (Uganda) thiết lập cột mốc mới với 56 phút 42 tại Barcelona vào tháng 2.

Thông số 57 phút 32 giây của Kandie vẫn là kỷ lục quốc gia Kenya ở cự ly 21km. Ngoài thành tích này,runner Kenya còn lập kỷ lục giải với 59 phút 32 giây tại Istanbul Half Marathon ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày 4/4/2021. Anh từng vô địch Ras Al Khaimah Half Marathon tại UAE và Prague Half Marathon tại CH Czech,cùng trong năm 2020.

Kenya hiện có hơn 100 VĐV bị đình chỉ thi đấu liên quan đến doping trong danh sách toàn cầu những người không đủ điều kiện của AIU. Trong đó có Titus Ekiru,người từng giữ thành tích marathon nhanh thứ bảy thế giới,và Rhonex Kipruto - người từng giữ kỷ lục thế giới cự ly 10 km.

Ruth Chepngetich lập kỷ lục marathon nữ thế giới với thông số 2 giờ 9 phút 57 giây. Ảnh: Guardian

Chính những bê bối này khiến tân kỷ lục gia marathon nữ Ruth Chepngetich bị nghi ngờ gian lận,dù vượt qua mọi bài kiểm tra tại Chicago Marathon 2024 - nơi cô đạt thành tích 2 giờ 9 phút 57 giây. Runner người Kenya trở thành nữ VĐV đầu tiên hoàn thành cự ly 42km với thời gian dưới 2 giờ 10 phút - thành tích mà nhiều người từng đánh giá là không thể.

Đầu năm 2025,cựu HLV trưởng của Liên đoàn điền kinh Canada (Athletics Canada),Peter Eriksson công bố bản kiến nghị trực tuyến cáo buộc ba cơ quan quản lý - Cơ quan chống doping thế giới (WADA),Liên đoàn điền kinh thế giới (WA) và Cơ quan Liêm chính Điền kinh (AIU) - đã không ngăn chặn được tình trạng sử dụng doping tràn lan trong môn điền kinh.

Eriksson yêu cầu ba cơ quan này công bố các bài kiểm tra và hồ sơ của Chepngetich,vì ông tin rằng thành tích 2 giờ 9 phút 57 giây của cô "vượt quá giới hạn tiềm năng của phụ nữ".

Ông cũng yêu cầu các tổ chức này thực hiện các biện pháp khẩn cấp để loại bỏ doping trong thể thao,gồm tiết lộ và đình chỉ HLV,người đại diện có liên quan đến VĐV có kết quả xét nghiệm dương tính với doping; tăng cường xét nghiệm,đặc biệt là ở Đông Phi; lập tức đình chỉ tất cả các VĐV khỏi cuộc thi trong thời gian còn lại của năm dương lịch từ bất kỳ quốc gia nào có hơn 10 VĐV có kết quả xét nghiệm dương tính trong năm.

Hồng Duy